سال گذشته روز ۲۲ خرداد، شمارى از فعالان حقوق زنان مقابل دانشگاه تهران اجتماع
كرده و نسبت به بن بست‌هاى قانونى و تبعيض‌هاى جنسيتى موجود دست به اعتراض زدند.
برخورد نيروى انتظامى با اين تجمع مسالمت‌آميز خشن و تهديدآميز بود. اينك جمعى از
فعالان جنبش زنان در اعتراض دوباره به بى‌پاسخ ماندن مطالبات خود، فراخوان به تجمع
ديگرى در ساعت ۵ الى ۶ همين روز و اين بار در ميدان هفت تير داده‌اند. شهلا
انتصارى، فعال اجتماعى و از امضاء كنندگان اين فراخوان درمصاحبه با دويچه وله در
باره اين برنامه توضيح می‌دهد.
خانم انتصارى اولين سوالى كه پيش می‌‌آيد اينست كه چرا پارسال جلوى دانشگاه جمع شديد و امسال ميدان هفت تير قرار گذاشته ايد؟
شهلا انتصارى: به دليل اينكه جاهايى كه قبلا امتحان كرديم موانعى داشتند و همه نظرشان اين بود كه ميدان هفت تير جاى وسيعى است. جايى است كه اطرافش پر از فروشگاههاى لباس فروشى است كه زنان بيشترى به آنجا رفت و آمد دارند. منطقه‌اى است زنانه و در عين حال به چهار طرف، اتوبانها، ورزشگاه شيرودى، ميدان وليعصر و اينها راه دارد. اما در دانشگاه اين شرايط نيست. پارسال جلوى دانشگاه وقتى نيروهاى انتظامى آمدند، زنان در يك بن بست قرار گرفتند. پارك دانشجو هم كه مراسم هشتم مارس را داشتيم با همين شرايط همراه بود.
آيا تا كنون از سوى نيروى انتظامى يا وزارت كشور توصيه يا حذرباشى نداشته‌ايد؟ اصولا چنين تجمعى مجوز نياز دارد؟
شهلا انتصارى: والله نه! طبق قانون اساسى تجمع مسالمت آميز نياز به مجوز ندارد. در عين حال كه سالهاى پيش وقتى سه چهار ماه جلوتر براى مراسمى مثل هشتم مارس اقدام می‌كرديم، مواجه شديم با اين مسئله كه درست در ساعات نزديك به تجمع، نيروى انتظامى مجوز را لغو می‌كرد. بنابراين نتيجه گرفتيم كه فرقى نمی‌كند مجوز بگيريم يا نه! در عين حال در قانون نوشته شده كه تشكل‌هاى صنفى و اصولا افراد می‌توانند در تجمع مسالمت آميز بدون مجوز شركت كنند.
پارسال كه اين تجمع برگزار شد، فضاى انتخابات بود و محور اصلى شعارها، نداشتن امكان براى نامزدى زنان بود. شعار محورى مراسم امسال چيست؟
شهلا انتصارى: ما شش شعار با نظرسنجى جمع و اولويت بندى انتخاب كرده‌ايم. نابرابرى در ازدواج، طلاق، ولايت و حضانت فرزندان، تابعيت، سن كيفرى، ارث، ديه و شهادت.
شعارهايي كه انتخاب كرده‌ايد بايد پايگاههاى توده‌اى وسيعى داشته باشد چون همه زنان كه لزوما نخبه هم نيستند، با اين مشكلات سر و كار دارند يا پيدا می‌كنند. اما امضاءهاى فراخوان و برگزاركنندگان را كه مى‌بينيم، جنگى است از اليت و پيشتاز. چرا حضور توده‌اى زنان را در اين تجمع‌ها يا فراخوان‌ها نمى‌بينيم؟
شهلا انتصارى: يكي از ويژگى‌ها كه من براى تجمع ۲۲ خرداد پارسال قائل هستم اين است كه زنان با نحله‌هاى مختلف فكرى و با نگرش هاى متفاوت با شعار مشترك به ميدان آمدند. آنهم براى اينكه يكصدا اعلام كنند زن و مرد پايه انسانيت هستند و در تمام حقوق برابرند. اما جمعى از فعالان جنبش زنان مسلما نمايندگان طيف‌هاى مختلف زنان نيستند و با توجه به اينكه زنان جامعه ما در طبقات و پايگاههاى متفاوتى قرار دارند و زنان مرفه و متوسط ما به دليل تحصيلات و دسترسى بيشتر به امكانات اينترنتى و ماهواره‌اى از آگاهى بيشتر برخوردارند و در جريان تحولات قوانينى كه به نفع زن در جهان است قرار می‌گيرند. اما زنان زحمتكش ما و كسانى كه درعرصه زندگى و كار تلاش می‌كنند، اينها نه فرصت دارند و نه به دليل فضاىبسته جامعه، امكان آگاهى و بحث در باره قوانين زن ستيز را دارند. به اين خاطر جنبش زنان هنوز به ظرفيت واقعى خودش نرسيده و بايد ظرفيت سازى كند و يكى از دلايل تجمع ما هم رساندن اين صدا به سايرين است. دليل ديگر خودباورى زنان و آگاهى به حقوق خود و بعد از آن اين ندا براى دولتمردان نيز هست كه نزديك به سه دهه پس از انقلاب هنوز چنين نگرش‌هايى دارند.
اين سوال را به اين دليل می‌كنم كه شما اخيرا در نوشته‌اى به ايجاد شبكه‌اى از طيف‌هاى گوناگون در جنبش زنان اشاره كرده و اظهار اميدوارى كرده‌ايد كه اين طيف ها رشد كنند. مختصات شبكه‌اى كه نوشته‌ايد چيست؟ ارتباط يا كارگاه‌هاى آموزشی داريد؟
شهلا انتصارى: من بايد اول پروسه شكل گيرى فعالان جنبش زنان را براى شما بگويم. حدود سه سال پيش زنان پس از مقطع جايزه نوبل خانم عبادى و استقبالى كه از ايشان كردند، به اين نتيجه رسيدند كه می‌توانند اكسيون‌هاى مشترك با هم داشته باشند. پس از اينكه اين استقبال به اين خوبى و گستردگى انجام شد، نشست‌هاى متفاوتى برگزار شد و همه پس از گفتگوهاى طولانى نتيجه گرفتند كه ما از هر قشر، طبقه، آگاهى و تحصبلاتى كه آمده باشيم، درد مشترك داريم و آن اينكه حقوق انسانى‌مان در قوانين و جامعه مورد قبول نيست. فكر كرديم اگر اين مطالبات به شكل جمعى و گروهى مطرح شود، شايد بتواند دولتمردان را به خود آورد و تغييراتی در قوانين ايجاد شوند. در اين نشست‌ها صحبت می‌شد كه آيا اينها نمايندگان تمام زنان هستند يا اين كه ما بايد صبر كنيم تا همه بيايند... اما می‌دانيد كه جامعه ما از فضاى بسته‌اي برخوردار است و احزاب و گروهها نمىتوانند نظرات خود را آزادانه بيان كنند و تشكل سراسرى و گفتگوى دمكراتيك داشته باشند. اين روند بايد كم كم طى شود و به تدريج ديگران با هم انديشان و فعالان حقوق زن آشنا شوند و همديگر را پيدا كنند تا بتوانند شبكه وسيع زنان را تشكيل دهند. اينكه ما در زير بيانيه نوشته‌ايم جمعى از زنان فعال براى اين است كه ما نماينده همه نيستيم. اما حركت ۲۲ خرداد جلوى دانشگاه و بعد از آن هشتم مارس در پارك دانشجو اين نتيجه را براى ما داشت كه زنان زيادى جذب اين فعاليت‌ها شده‌اند. در جامعه ما هنوز گروهها و تشكل‌هاى سياسى نتوانسته‌اند به اتحاد عمل برسند اما زنان با درايت و شم زنانه، ضرورت همبستگى را بيشتر فهميده‌اند. به اين دليل ما كسانى كه بيانيه راامضا كرده‌ايم معتقديم كه حركت ۲۲ خرداد يك نقطه عطف در مبارزات زنان ايرانى بوده است.
آيا از نظر آمار شما شاهد پيشرفتى بوده‌ايد طى اكسيون‌هايى كه گذاشته‌ايد؟ توده زنان را توانسته‌ايد جذب كنيد؟
شهلا انتصارى: ببينيد! فعالان جنبش زنان كه ما مطرح كرده ايم در ان جى او ها و تشكل هاى مختلف هر كدام در بخش خاصي دارند فعاليت ميكنند. بخشى در حقوق زنان، بخشى در حقوق كودكان، زيست محيطى، مبارزه براي تامين سلامت زنان، دارند آگاهى با كارگاهها و كلاس‌ها و فعاليت‌هاى خود ايجاد می‌كنند. وقتى اين زنان جمع شدند در اين جلسات هم انديشى، تجارب خود را كه از پارسال تا امسال می‌گفتند، مطرح ميكردند كه حضور زنان در اين تشكل‌ها و اعلام اشتياق براى پيوستن به كار عملى بيشتر شده است. و اين چيزى نبود كه تنها يكى دو نفر مطرح كنند و اين حرفها را در تشكل‌هاى مردانه هم مى شنيديم يا از طريق نوشته ها و مقالات نشريات هم به اين نتيجه رسيديم كه زنها دارند روز به روز به سمت حركت شبكه‌اى نزديكتر می‌شوند.
